اسپیرومتری
اسپیرومتری تست رایجی است که جهت تشخیص آسم، بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD) و در مواردی استفاده می‌شود که سیستم تنفسی به دلایلی تحت تاثیر قرار گرفته است. اسپیرومتری به صورت دوره‌ای و جهت بررسی عملکرد ریه‌هایی که تحت درمان یک بیماری مزمن ریوی بوده اند، انجام می‌شود.
در اسپیرومتری میزان هوایی که شما می‌توانید دم و بازدم کنید اندازه‌گیری می‌شود. همچنین سرعت عمل دم را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد. مقادیر نشان دهنده بوسیله اسپیرومتری اگر پایین‌تر از حد متوسط باشد نشان دهنده این امر است که ریه‌های شما عملکرد خوبی ندارند.
علت انجام:
پزشک متخصص داخلی انجام اسپیرومتری را زمانی توصیه می‌کند که مشکوک به علائم بیماری مزمن ریوی باشید.
این موارد عبارتند از:
- آسم
- بیماری مزمن انسدادی ریه
- برونشیت مزمن
- آمفیزم
- فیبروز ریه
اگر قبلا در مورد شما تشخیص یک اختلال مزمن ریوی داده شده است، اسپیرومتری به صورت دوره‌ای برای بررسی چگونگی عملکرد داروها و اینکه آیا علایم تحت کنترل هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیماری‌های مرتبط
آسم (Asthma)
بیماری مزمن انسدادی ریه (Chronic obstructive pulmonary disease (COPD))
آمفیزم (Emphysema)
فیبروز ریه (Pulmonary fibrosis)
هنگامی که برای انجام آزمون مراجعه می‌کنید:
پرستار یا تکنسین دستورالعمل‌های خاص در مورد چگونگی انجام تست به شما می‌دهند. با دقت گوش کنید و مطمئن شوید که تمامی موارد گفته شده را دقیقا متوجه شده‌اید. انجام نادرست تست منجر به نتایج نادرست می‌شود.
کلیپسی روی بینی جهت بستن سوراخ‌های بینی قرار می‌گیرد.
پرستار یا تکنسین از شما می‌خواهد که نفس عمیقی بکشید و برای چند ثانیه تا آنجا که می‌توانید، به داخل لوله‌ای که به یک ماشین (اسپیرومتری) متصل است، بدمید. شما ممکن است برای یک لحظه پس از انجام آزمایش احساس تنگی نفس یا سرگیجه کنید.
نیاز است که این تست را حداقل سه بار انجام دهید تا مطمئن شوید که نتایج دقیق و پایدار هستند.
اگر پس از تست اولیه، پزشک متخصص داخلی داروی استنشاقی برای باز کردن ریه‌ها (برونکودیلاتور) تجویز می‌کند، نیاز است که به مدت ۱۵ دقیقه صبر کنید و تست بعدی را جهت اندازه‌گیری جدید انجام دهید. به این ترتیب پزشک می‌تواند نتایج بدست آمده را از دو اندازه‌گیری را مقایسه کند و به این نتیجه برسد که آیا داروی استفاده شده جهت گشاد کردن برونش‌ها باعث بهبود جریان هوا شده است. هر کدام از این تست‌ها معمولاً کمتر از ۱۵ دقیقه به طول می‌کشد.
چگونه آماده شوید؟
در مورد اینکه آیا باید از داروهای تنفسی استنشاقی یا داروهای دیگر قبل از تست اجتناب کنید از دستورالعمل‌های پزشک پیروی کنید. موارد دیگر عبارتند از:
لباس‌های گشاد بپوشید که اختلالی در موقع نفس عمیق کشیدن ایجاد نکند.
از خوردن غذای زیاد قبل از آزمون اجتناب کنید، زیرا این امر باعث می‌شود سخت‌تر نفس بکشید.
اندازه‌گیری‌های اسپیرومتری کلیدی عبارتند از:
ظرفیت حیاتی اجباری (FVC).
بیشترین مقدار هوایی که شما قادرید بعد از تنفس عمیق بدمید.
اگر رقم نشان داده شده کمتر از حد نرمال در FVC باشد نشان‌دهنده تنگی نفس است.
حجم اجبار بازدمی (FEV-1).
حجم اجبار بازدمی این است که چه مقدار هوا می‌توانید از ریه‌ها در یک ثانیه به بیرون بدمید.
انجام این تست روش خوبی برای اندازه‌گیری شدت مشکلات تنفسی است. پایین بودن مقدار
FEV-1 نشانFEV-1دهنده انسداد قابل توجه است.
تست اسپیرومتری ریه در خانه
تست اسپیرومتری ریه در خانه به عنوان اصلی‌ترین روش ارزیابی و بررسی سطح سلامت ریه‌ها در نظر گرفته می‌شود. در این آزمایش حجم‌های مختلف تنفسی اندازه گیری می‌شوند و بر حسب این اندازه‌ها بیماری‌های مربوط به ریه تشخیص داده می‌شوند. در این آزمایش چندین بار حجم و سرعت هوای دم و بازدم اندازه گیری می‌شود تا بتوان به یک ارزیابی درست از عملکرد ریه رسید. تست ریه در خانه با تیم همدم توسط متخصصین به صورت 24 ساعته انجام می‌شود.
چه کسانی باید تست اسپیرومتری بدهند؟
همانطور که می‌دانید اغلب افرادی که دچار مشکلات ریوی می‌شوند، کسانی هستند که به صورت مداوم سیگار و دخانیات استعمال می‌کنند یا اینکه در معرض گازهای خطرناک قرار دارند. به همین دلیل این افراد معمولاً پس از 35 سالگی به تست اسپیرومتری احتیاج دارند. این افراد با مراجعه به پزشک متخصص ریه سعی می‌کنند مشکل خود را شناسایی کنند و پزشک نیز در اولین مرحله تست اسپیرومتری ریه در خانه یا کلینیک را تجویز می‌کند. که پیشنهاد ما برای صرفه جویی در زمان و هزینه انجام تست ریه در خانه می باشد.
همچنین ممکن است کسانی که جراحی شش و ریه انجام داده‌اند نیز به منظور بررسی وضعیت بهبود ریه‌ها از تست دم سنجی ریه استفاده کنند؛ اما این تست اغلب برای کسانی که مدام سرفه می‌کنند یا احساس گرفتگی در ریه‌های خود را دارند در نظر گرفته می‌شود. بنابراین مهم‌ترین دلایل نیاز به اسپیرومتری شامل انجام عمل جراحی، تنگی نفس مزمن و مصرف برخی داروهای خاص هستند.
برخی افراد مثل ورزشکاران حرفه‌ای نیز به صورت دوره تست اسپیرومتری ریه در خانه را انجام می‌دهند تا از ابتلا به مشکلات ریوی یا کاهش بازدهی هوازی پیشگیری کنند. مهم‌ترین موارد استفاده از اسپیرومتری ریه شامل:
درمان به موقع عوارض حاد ریوی و پیشگیری از بیماری‌ها و ناتوانی‌های مزمن تنفسی
کمک به افتراق تنگی نفس قلبی و ریوی
پیگیری بیماری ریوی تشخیص داده شده به منظور تنظیم نوع و دوز داروی مصرفی
تشخیص زودهنگام بیماری‌های ریوی (آسم، برونشیت، COPD، عفونت ریوی و …)
تعیین شدت انسداد راه‌های هوایی
معاینات قبل از استخدام به منظور سنجش قابلیت فرد برای قبول شغل
معاینات دوره‌ای کارکنان
بررسی وضعیت سلامت کارگرانی که در معرض بیماری‌های ریوی هستند.
در چه شرایطی فرد از اسپیرومتری منع می‌شود؟
اگرچه تست اسپیرومتری ریه در خانه بسیار راحت‌تر از اسپیرومتری در کلینیک است؛ اما گاهی همین تست ساده می‌تواند عوارض و بیماری‌های فرد را با بحران مواجه کند. بنابراین توصیه می‌شود کسانی که شرایط زیر را دارند قبل از اسپیرومتری ریه با پزشک متخصص مشورت کنند:
خلط خونی با منشاء نامشخص
ممنوعیت نسبی در افرادی که اخیراً جراحی آب مروارید انجام داده‌اند
کسانی که وضعیت ناپایدار قلبی و عروقی دارند
اتساع عروق شکمی یا مغزی
بیماری حادی که مانع از همکاری بیمار می‌شود
استفراغ یا تهوع شدید
شرایط آمادگی برای تست اسپیرومتری ریه در خانه چیست؟
برای انجام موفقیت آمیز دم سنجی در منزل لازم است آمادگی کافی کسب کرده باشید تا واضح‌ترین نتیجه را مشخص کنید. در واقع یکی از مزایای انجام این تست های پزشکی در منزل آن است که می‌توان آمادگی لازم را کسب نمود و اقدام فوری انجام نخواهد شد. به این منظور لازم است نکات زیر را قبل از انجام تست اسپیرومتری ریه در منزل رعایت کنید:
قبل از انجام اسپیرومتری از مصرف سیگار و دخانیات پرهیز کنید
از خوردن غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید
با پزشک خود در مورد مصرف داروها قبل از تست ریه مشورت کنید
قبل از شروع تست چند نفس عمیق بکشید
قبل از تست حتماً به اندازه کافی استراحت کنید و کمبود خواب نداشته باشید
از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید
از لباس‌های راحت استفاده کنید
فردی که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد باید از هوشیاری کامل برخوردار بوده و در حالت نشسته قرار گیرد
قد و وزن فرد باید قبل از انجام تست مشخص شود
بهتر است چند ساعت قبل از تست ریه در خانه استراحت کنید و از منزل خارج نشوید.
مزایای تست اسپیرومتری ریه در خانه
دستگاه اسپیرومتری یک دستگاه کوچک و ساده است که در یک کیف مخصوص قرار می‌گیرد و به محل دلخواه حمل می‌شود. علاوه بر این برای انجام اسپیرومتری ریه در منزل احتیاجی به پزشک متخصص نیست؛ بلکه یک پزشک عمومی یا کادر درمانی آموزش دیده می‌تواند این تست را به راحتی انجام داده و حتی بررسی کند. به همین دلیل دم سنجی در منزل پیچیدگی خاصی ندارد و شما می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن به نتایج آن دست پیدا کنید.
با انجام تست اسپیرومتری در منزل لازم نیست مسیر طولانی طی کرده و زمان زیادی را برای انجام یک تست ساده صرف کنید؛ چرا که معمولاً برای انجام این تست در کلینیک لازم است مدت زمان زیادی را منتظر رسیدن نوبت خود باشید.
همچنین استفاده از اسپیرومتر تنفس عمیق را به شما می‌آموزد و برای به حداکثر رساندن ظرفیت ریه‌ها عالی است. این تست تا حد زیادی از عوارض بعد از عمل جراحی قفسه سینه می‌کاهد. با انجام دوره‌ای تست اسپیرومتری ریه در خانه شبانه روزی می‌توانید بیماری‌های تنفسی را در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده و سریعاً برای درمان اقدام کنید.