آیا تاکنون کلمه “پالس اکسیمتر” را شنیده اید ؟
نام این دستگاه از سه کلمه پالس( ضربان قلب)، اکسی( اکسیژن ) و متر( یعنی اندازه گیری کننده) تشکیل شده است
به این معنا که تعداد ضربان قلب در دقیقه و درصد اکسیژن اشباع شده ی خون را اندازه گیری می کند.
هنگامی که ما نفس می کشیم ، هوا وارد ریه ها شده و از ریه ها وارد انشعابات بسیار کوچکی می شود که به جریان خون راه دارد و در این مناطق اکسیژن وارد جریان خون ما و از خون به تمام نقاط بدن می رود.
پالس اکسی متر یک دستگاه دیجیتالی کوچک است که مثل یک گیره به دو سمت انگشت شما متصل شده و با ضربان قلب و عبور پالس های خونی از سنسور مقدار نور جذب شده در زمان تغییر می کند و شدت نور پس از عبور از انگشت ما توسط یک آشکارساز اندازه گیری می شود.
دستگاه میزان اکسیژن خون(SpO2) را بر حسب هموگلوبینی که دارای اکسیژن است محاسبه می کند و همچنین تعداد ضربان قلب نیز محاسبه و نمایش داده می شود. طبعا هر چه اکسیژن کمتری به خون برسد این عدد کمتر خواهد بود.
اگر زمینه بیماری قلبی یا ریوی داشته باشید ممکن است تجربه استفاده از این دستگاه را درخانه، مطب پزشک و یا در اورژانس داشته باشید.
کاربرد پالس اکسیمتر
پالس اکسیمتر ( Pulse Oximeter ) برای موارد زیر کاربرد دارد:
- قبل، بعد و حین عمل جراحی که بیمار بیهوش می باشد.
- مشاهده طرز کارکرد داروهایی که برای درمان بیماری ریه استفاده می شوند.
- بررسی توانایی فرد برای افزایش سطح فعالیت خود
- بررسی نیاز فرد به اکسیژن و کمک به تنفس او
- بررسی طرز تنفس او در هنگام خواب و تشخیص بیماری آپنه خواب
همچنین این دستگاه برای بیمارانی که سطح اکسیژن پایینی دارند و باید میزان اکسیژنشان به طور متداول چک شود استفاده میگردد مانند :
افراد مبتلا به آسم ، کرونا، نارسایی قبلی ، حمله قلبی ، سرطان ریه ، ذات الریه ، انسداد ریه ،کم خونی و کرونا …
چه زمانی اعداد پالس اکسی متر نگران کننده می شوند؟
دستگاه پالس اکسیمتر ، ششمین و سریعترین ، معیار استاندارد تشخیص علائم حیاتی در کنار ( تنفس ، نبض ، رنگ پوست ، مردمک ، فشار خون ) می باشد
عدد واحد و مشخصی که سطح اکسیژن خون را به وسیله ی آن ایده آل اعلام کنیم وجود ندارد اما برای قضاوت بهتر درباره این عدد و شرایط شما در زمان ابتلا به بیماری های تنفسی بایستی مقدار اولیه اکسیژن خود را که در روزهای اول اندازه گرفته و بخاطر داشته باشید.
در بیمارانی که در خانه شرایط بیماری خود را روزانه پایش می کنند و اکسیژن خون خود را اندازه گیری می کنند نباید این عدد از حدود 90-92 درصد کمتر بشود.
نکته :
1 – محدوده نرمال میزان اکسیژن اشباع 94 تا 99 درصد است
2 – در محدوده 90 تا 92 مراجعه به پزشک توصیه می گردد
3 – در محدوده پایین تراز 90 مراقبت پزشکی فوری ضروری می باشد
برخی از علائم کاهش سطح اکسیژن خون عبارتند از:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سردرد
- سرگیجه
- تپش قلب سریع
- فشار خون بالا
- احتلال در بینایی
- ضربان قلب
- تنفس سریع و پی در پی
- …
راهکار هایی که باعث افزایش اکسیژن در خون میشود:
- ورزش کردن
- استنشاق هوای تازه
- مصرف مناسب آنتی اکسیدان ها
- عدم استفاده از الکل و دخانیات
- مصرف سبزیحات
- مصرف اسیدهای چرب و ضروری
- تنفس مناسب
- مصرف ویتامین های گروه B
- مصرف نوشیدنی های سالم
- ایجاد فضای طبیعی و تازه
- دریافت آهن کافی